W 2021 roku wchodzą w życie zmiany w przepisach prawa budowlanego, które po dwóch poprzednich (z 2014r. i 2017r.), mają jeszcze bardziej przybliżyć budownictwo do „zeroemisyjności”. Oznacza to surowsze wymagania techniczne dla nowo powstających budynków pod względem m.in. oszczędności energii, ograniczania ubytków ciepła. Jak więc będzie wyglądać budowa domu po zmianach?
Źródło nowych przepisów budowlanych od 2021 r.
Znowelizowane przepisy prawa budowlanego stanowią wprowadzenie do naszego systemu prawnego regulacji zmienionej dyrektywy 2010/31/UE w sprawie charakterystyki energetycznej budynków.
Jest to wyraz polityki Unii Europejskiej dążenia do ograniczenia emisji gazów cieplarnianych i stania się kontynentem neutralnym klimatycznie. Ustalono, że sektor budowlany jest w UE największym konsumentem energii, pochłaniającym 40 % energii, a około 75 % budynków jest nieefektywnych energetycznie. Dostrzeżono więc potrzebę podjęcia kroków ku ograniczeniu zużycia energii oraz wykorzystaniu energii ze źródeł odnawialnych zarówno w budynkach użyteczności publicznej jak i gospodarstwach domowych, tych już istniejących jak również nowo budowanych.
Określenie minimalnych wymagań dotyczących charakterystyki energetycznej budynków i elementów budynków dyrektywa pozostawiła państwom członkowskim. Wprowadza dla nich natomiast wspólną metodologię obliczeń. Minimalne wymagania muszą obejmować budynek, jego elementy i energię zużywaną do ogrzewania pomieszczeń, chłodzenia pomieszczeń, ciepłej wody użytkowej, wentylacji, wbudowanego oświetlenia, innych systemów technicznych budynku. Wymagania opracowane przez kraje powinny uwzględniać warunki klimatyczne i lokalne oraz wewnętrzne środowisko klimatyczne, a także opłacalność ekonomiczną.
Docelowo wszystkie już stojące budynki mają przejść modernizację, zaś nowe mają spełniać normy minimalnej charakterystyki energetycznej, aby stać się obiektami o niemal zerowym zużyciu energii. Dyrektywa zakłada, że dla nowych budynków ten cel ma być osiągnięty do 31 grudnia 2020 r.
Pierwsze zmiany już od września 2020?
Już w tym roku weszły w życie nowe przepisy dotyczące warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki, będące realizacją założeń dyrektywy.
Dotyczą one instalacji ogrzewczych i klimatyzacji w budynkach. Obie te instalacje powinny być zaopatrzone w urządzenia, które automatycznie regulują temperaturę oddzielnie w poszczególnych pomieszczeniach. Jednak gdyby okazało się to niemożliwe, dopuszczono zastosowanie takiej regulacji w strefie ogrzewanej / chłodzącej. Przy czym obowiązek zainstalowania wspomnianego urządzenia powstaje dopiero, gdy spełnione zostaną łącznie dwa warunki, tj:
1) istnieje taka możliwość z technicznego punktu widzenia, w oparciu o opinię sporządzoną przez osobę posiadającą uprawnienia do projektowania w odpowiedniej specjalności,
oraz
2) istnieje taka możliwość z ekonomicznego punktu widzenia, na podstawie porównania początkowych kosztów instalacji urządzenia, które automatycznie reguluje temperaturę, ze spodziewanymi oszczędnościami kosztów energii, wynikającymi z instalacji tych urządzeń, gdzie okres zwrotu z inwestycji jest nie dłuższy niż 5 lat.
Zmiany w prawie budowlanym od 2021 – nowy standard energetyczny WT2021
Od 1 stycznia 2021 r. dla budynków i poszczególnych ich elementów będzie obowiązywała nowa zaostrzona norma WT 2021 albo standard energetyczny WT 2021. Nowe współczynniki zastępują te z 2017 r. Zmiany będą dotyczyły następujących parametrów.
Obniżenie współczynnika przewodzenia ciepła (U) dla poszczególnych przegród budynku: ścian zewnętrznych, dachu, podłóg.
W związku z tym konieczne będzie zapewnienie lepszej izolacji termicznej tych elementów. Zwiększą się wymagania co do minimalnej grubości izolacji. Dla ścian zewnętrznych będzie to 15 cm, dla dachu 25 cm, zaś dla podłóg 10 cm. Nowe warunki techniczne przyczynią się również do stosowania okien i drzwi o wyższych parametrach energooszczędności. Maksymalne wartości współczynnika przenikania ciepła U w zależności od elementu budynku od 2021 roku będą następujące:
– dla ścian zewnętrznych → 0,20 W/m²K
– dla dachów → 0,15 W/m²K
– dla podłóg → 0,30 W/m²K
– dla okien i drzwi balkonowych → 0,90 W/m²K
– dla okien połaciowych → 1,10 W/m²K
Ograniczenie zapotrzebowania budynków na energię poprzez określenie maksymalnej wartości współczynnika zużycia energii Ep.
Współczynnik ten wyznacza roczne zapotrzebowanie budynku na energię nieodnawialną do ogrzewania, wentylacji, chłodzenia, oświetlenia oraz podgrzania wody w przeliczeniu na jednostkę powierzchni. Współczynnik Ep określono w przepisach dla poszczególnych rodzajów budynków:
– mieszkalny jednorodzinny → 70 kWh/m2·rok
– mieszkalny wielorodzinny → 65 kWh/m2·rok
– mieszkania zbiorowego → 75 kWh/m2·rok
– opieki zdrowotnej → 190 kWh/m2·rok
– użyteczności publicznej → 45 kWh/m2·rok
– gospodarczy, produkcyjny → 70 kWh/m2·rok
Wyzwania i korzyści dla budujących dom pod nowymi przepisami
Osiągnięcie przewidzianych w przepisach wartości norm WT 2021 będzie się wiązało ze zwiększonymi kosztami budowy. Będzie trzeba między innymi dobrać lepsze materiały izolacyjne. Z drugiej strony jest to i tak niewielka część kosztów budowy, a inwestycja w dobrą izolację przełoży się na mniejsze ubytki ciepła, a więc możemy się spodziewać niższych kosztów eksploatacji w kolejnych latach.
Eksperci przewidują, że aby spełnić surowe warunki nie warto inwestować w instalacje grzewcze oparte o paliwa stałe, tj. węgiel, olej, gaz. Zwłaszcza, że na wartość współczynnika zużycia energii Ep budynku wpływa współczynnik nakładu energii pierwotnej. Określa on stopień obciążenia środowiska naturalnego przy produkcji energii końcowej dla danego paliwa. Im jest wyższy, tym trudniej spełnić normy WT 2021. Dlatego warto od razu postawić na źródła odnawialne i nowoczesne, ekologiczne rozwiązania jak pompy ciepła, instalacje fotowoltaiczne, czy rekuperator wody. I choć wkład początkowy w takie systemy jest wyższy, to jednak, jak pokazuje doświadczenie wielu Polaków, którzy z takich rozwiązań już korzystają, inwestycja zwraca się po kilku latach i przekłada się na spore oszczędności. A te oszczędności liczone są nie tylko w pieniądzu, ale również w stopniu obciążenia środowiska. Wpływa na jakość powietrza i na jakość życia.
Źródła:
– Dyrektywa 2010/31/UE z 19 maja 2010 r. w sprawie charakterystyki energetycznej budynków
– Ustawa z dnia 29 sierpnia 2014 r. o charakterystyce energetycznej budynków
– Ustawa z dnia 13 lutego 2020 r. o zmianie ustawy – Prawo budowlane oraz niektórych innych ustaw
– Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie
– Rozporządzenie Ministra Infrastruktury i Budownictwa z dnia 14 listopada 2017 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie
– Rozporządzenie Ministra Rozwoju z dnia 16 września 2020 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie